Moeten biomassa centrales nu snel weg?

Biomassa, vooral de hout, heeft de afgelopen periode veel aandacht gekregen. Waar biomassa eerder als één van de bouwstenen in de energietransitie naar aardgasvrij werd gezien, moet biomassa voor het verwarmen van woningen en gebouwen nu van het bordje gehaald worden als één van de realisatiestrategieën. Het rapport ‘biomassa in balans’ (juli 2020) van de SER (Sociaal Economische Raad) wordt biomassa voor de energietransitie voornamelijk als overbruggingsoplossing gezien. Een tijdelijk oplossing om uiteindelijk te komen tot andere duurzame oplossingen.

Goed dat die helderheid nu wordt gegeven en tegelijkertijd maakt dit advies van de SER het speelveld ingewikkelder en kleiner om tot lokale oplossingen te komen. Om woningen en gebouwen te verwarmen valt volgens het rapport biomassa dus af. In de praktijk betekent dit dat hout, en ook biogas, niet voor het verwarmen van woningen beschikbaar komt, behalve mogelijk in enkele binnensteden. Hout valt dus af in biomassa centrales om warmtenetten van warmte te voorzien en voor individuele centrales, bijvoorbeeld bij zwembaden en grotere warmte afnemers. Biogas voor woningen en gebouwen zal eveneens van het bord verdwijnen. Biogas kan en wordt nu al bijgemengd in het bestaande aardgasnet om met CV-ketels woningen en gebouwen te verwarmen. En dat terwijl op termijn het goed voorstelbaar is, ik moet zeggen was, dat biogas op het platteland aardgas in zijn geheel kan vervangen. Ik denk hierbij specifiek aan het platteland waar productie van biogas lokaal bij boeren kan plaatsvinden en het biogas in het lokale net kan worden gestopt. All-electric oplossingen en warmtenetten zijn in die buitengebieden namelijk zeer moeilijk rendabel te krijgen.

Nu de routekaart beperkter wordt is het gevolg, dat naast energiebesparing, nog meer op aquathermie (warmte uit water), geothermie (warmte uit de aarde), wind en zon moet worden ingezet om de slag naar aardgasvrij te maken.
En dan natuurlijk de vraag hoe om te gaan met de huidige biomassa centrales. Ik lees dat sommige partijen deze afbouw nu zo snel mogelijk willen. Alleen wat is het duurzame alternatief dan om biomassa te vervangen? Zeker daar waar biomassa centrales warmtenetten voeden. Biogas is geen optie meer, lees advies van SER. Groene waterstof is nog niet beschikbaar en komt dit überhaupt beschikbaar voor het verwarmen van woningen? Ik denk het niet als je in de redenatielijn van biogas volgt. Al met al kom je dan voorlopig weer uit bij aardgas, een fossiele brandstof waar we nu juist van af willen. Naast de kosten die deze operatie met zich meebrengt en compensatie voor exploitanten die hun business case zien veranderen is dit ook een rare wending in mijn ogen om weer terug naar aardgas te gaan. Of ik zie wat over het hoofd?

Al met al snap ik heel goed dat zeer terughoudend wordt omgegaan om nu nieuwe vergunningen af te geven voor biomassa centrales. En daar waar de vergunning mogelijk wel al is verstrekt maar nog niet is gebouwd, om een ‘denkpauze’ in te lassen. Alleen daar waar nu relatief nieuwe installaties draaien, lijkt het mij verstandig om deze nog even door te laten draaien en te komen tot verstandige beslissingen en een afbouwplan zoals in het SER rapport wordt aangegeven.