Salderingsregeling is startpunt voor ander energiegedrag en verdere verduurzaming

Opnieuw sleutelt het kabinet aan de salderingsregeling. Althans minister Jetten doet daar weer een poging toe. De vraag is of dit kabinetsvoorstel voldoende instemming krijgt in de Eerste en Tweede Kamer. Deze super eenvoudige regeling is bedoeld om meer duurzame energie op te wekken op daken. Een prachtig neveneffect is dat mensen met zonnepanelen op hun eigen dak ook aantoonbaar actief betrokken raken bij de energietransitie. Het helpt om ook over andere stappen na te denken als energiezuiniger apparatuur en het isoleren van de woning. Juist omdat de salderingsregeling voor veel mensen het startpunt vormt voor ander energiegedrag en verdere verduurzaming snap ik niet dat het kabinet opnieuw aan deze regeling wil sleutelen en onzekerheid creëert.

Nog 84 maanden te gaan tot 2030

Ongeveer 100 maanden voor 2030 is een belangrijk rapport van de IPCC verschenen, het klimaatpanel van de Verenigde Naties. 2030 is een belangrijk jaartal om de doelen van het Klimaatakkoord Parijs, de Klimaatwet en van het Nationale Klimaatakkoord te halen. Nederland moet dan minimaal 55% van de broeikasgassen hebben gereduceerd ten opzichte van 1990. Dat is nodig om de stijging van de temperatuur op aarde te beperken. Dit inspireerde mij om iedere maand tot 2030 een blog te gaan schrijven over de klimaatverandering en hieraan gerelateerde thema’s.

Salderingsregeling in het kort

Je produceert met de zonnepanelen op jouw dak duurzame elektriciteit. Deze elektriciteit verbruik je direct in jouw woning. Als je even meer opwekt dan dat je op dat moment verbruikt lever je deze elektriciteit aan het openbare elektriciteitsnet. Op een andere moment, wanneer je wel elektriciteit wil verbruiken maar de panelen niet produceren, verbruik je weer elektriciteit van het elektriciteitsnet. Jouw elektriciteitsmeter registreert dit allemaal.

Na één jaar verreken je de teruggeleverde elektriciteit aan het net met de elektriciteit die je van het net hebt afgenomen. Voor de elektriciteit die je meer van het net hebt aangenomen dan dat je hebt teruggeleverd betaal je een kilowattuurprijs aan jouw energieleverancier. Je gebruikt het elektriciteitsnet als een buffer. Op momenten dat jij en jouw buren terugleveren aan het net hoeven de kolencentrales minder kolen te verbranden en stoten dan ook minder CO2 uit. Tot slot: deze regeling is alleen voor zogenaamde kleinverbruikers tot 3 x 80 Ampère. Dat zijn in ieder geval alle woningen.

Salderen is geen subsidieregeling

Laten we dan eerst naar de definitie van ‘subsidie’ kijken. Vrij vertaald: “door een subsidie krijgt u financiële steun van bijvoorbeeld de rijksoverheid, de provincie of een gemeente. U krijgt meestal geld, maar het kan ook iets anders zijn. U betaalt bijvoorbeeld minder belasting, of u krijgt tegoedbonnen om een adviseur in te huren.”

Mijn conclusie is dan nee, de salderingsregeling is geen subsidieregeling. Je krijgt immers geen geld van de overheid. Dat is wel de framing die bepaalde politieke partijen hanteren, maar is niet waar. In Nederland bestaat geen subsidieregeling voor een bijdrage bij de aanschaf van zonnepanelen op jouw eigen dak of voor de levering van elektriciteit voor kleinverbruikers. Voor zonnepanelen op grote daken (bedrijfshallen) bestaat de SDE+ regeling, dat is wel een subsidieregeling voor de levering van elektriciteit. Je moet dan wel beschikken over een grootverbruikersaansluiting van minimaal 3×80 Ampère, alleen dan mag je weer niet salderen.

Wel kun je de BTW op de aanschaf van de zonnepanelen binnen voorwaarden terugontvangen van de Belastingdienst. Dat heeft er mee te maken dat je voor de wet gezien wordt als producent van elektriciteit en je dus in die zin ook ondernemer bent. Ondernemers mogen voor geleverde producten en diensten BTW verrekenen en dat geldt ook voor jouw als ‘particulier’ die met zonnepanelen op het dak elektriciteit produceert en levert aan het net. Dit is dus een normale ondernemersregeling en geen speciaal ontworpen regeling om eigenaren van zonnepanelen fiscaal tegemoet te komen.

Waarom wil het Kabinet dan de salderingsregeling versoberen of afschaffen?

Er zijn inmiddels drie belanghebbenden die graag een versobering of zelfs afschaffing van de salderingsregeling zien. Dat begon bij de netbeheerders. Zij claimen dat zij wel de teruggeleverde elektriciteit moeten ‘vervoeren’ en daar geen vergoeding voor krijgen. Dat was eerder mogelijk wel een argument toen je nog per kilowattuur een transportbijdrage per kilowattuur betaalde, alleen al jaren worden een capaciteitstarief gehanteerd, een bundel als het ware. Dus dat argument is achterhaald.

Een tweede partij is het Ministerie van Financiën. Zij zien dat door het salderen minder BTW inkomsten binnenkomen. Het gesaldeerde elektriciteitsverbruik wissel je immers gratis uit .

Tot slot is er nu een nummer drie aan dit front gekomen die zich nog niet eerder had gemeld. Dat zijn de energieleveranciers. Zij claimen dat zij elektriciteit moeten afnemen op moment dat elektriciteit goedkoop is, wanneer de zon schijnt en er wordt teruggeleverd, en dat zij dure elektriciteit moeten leveren als de zon niet schijnt. Dat verschil wordt bij de salderingsregeling niet verrekend. Echter met slim inkopen kan dit in mijn ogen door de leveranciers worden opgevangen. Alleen bij de onderhandelingen om tot het Prijsplafond te komen hebben de leveranciers dit mogelijk als eis op tafel gelegd, waarbij in hun ogen het Kabinet de salderingsregeling maar snel moet afbouwen. Dus drie partijen die allemaal hun redenen hebben om de salderingsregeling te killen.

Zon op dak is absoluut nodig!

Er zijn grote ambities om tot duurzame opgewekte elektriciteit te komen. Veel gehoorde argumenten bij plannen voor de komst van zonnevelden en windmolens is dat eerst de daken maar vol moeten liggen met panelen. Dat sentiment is te volgen. Daarom juist moet je het zeer aantrekkelijk houden om zon op eigen dak te promoten. Alle onduidelijkheid, onzekerheid en politieke framing helpt niet om het vertrouwen te winnen van dakeigenaren die nog geen zonnepanelen hebben liggen. Zij wachten door de discussie en onzekerheid af en doen niets. En dat is het laatste wat de klimaatverandering kan gebruiken!