De zeespiegel stijgt: meer mensen op minder grond

Wereldwijd wonen veel mensen dicht bij het water. Vaak beroepsmatig. Denk hierbij aan vissers. Mensen die dicht bij de kusten wonen ondervinden als eersten de gevolgen van de stijging van de zeespiegel. Als gevolg daarvan verhuizen zij naar hogere delen. Het logische gevolg is dat er minder grondoppervlakte overblijft en dat er dus meer mensen op minder grond komen te wonen. Migratie is één van de grote gevolgen van klimaatverandering. Wereldwijd gaan bevolkingsgroepen zich verplaatsen.

Nog 83 maanden te gaan tot 2030

Ongeveer 100 maanden voor 2030 is een belangrijk rapport van de IPCC verschenen, het klimaatpanel van de Verenigde Naties. 2030 is een belangrijk jaartal om de doelen van het Klimaatakkoord Parijs, de Klimaatwet en van het Nationale Klimaatakkoord te halen. Nederland moet dan minimaal 55% van de broeikasgassen hebben gereduceerd ten opzichte van 1990. Dat is nodig om de stijging van de temperatuur op aarde te beperken. Dit inspireerde mij om iedere maand tot 2030 een blog te gaan schrijven over de klimaatverandering en hieraan gerelateerde thema’s.

Tuvalu eilanden en Makah-stam

Tijdens de Klimaatconferentie in 2021 in Glasgow vroeg de minister van Buitenlandse Zaken van de Tuvalu eilanden in de Stille Zuidzee aandacht voor de ernstige gevolgen van klimaatverandering. Zijn land gaat bij verdere stijging van de zeespiegel in het water verdwijnen. In de Verenigde Staten is aan de Makay-stam in de staat Washington geld geboden om te verhuizen naar een ander gebied. Want ook hun dorp gaat ‘kopje onder’. De eerste verplaatsingen gaan op gang komen.

Gevolgen

De gevolgen van de opwarming van de aarde manifesteert zich ook op andere fronten. De winters worden warmer en het weer verandert met steeds vaker hardere regenbuien en met meer stormen en orkanen. Overstromingen en perioden met droogte gaan elkaar meer en meer afwisselen. Dit gaat invloed krijgen op de productie van voedsel. Door ondergelopen gebieden en onder andere migratie komen vruchtbare gronden meer en meer onder druk. Tot slot is er nog steeds een tomeloze wens van groei voor bijvoorbeeld het aanleggen van bedrijventerreinen en het bouwen van woningen, wegen en vliegvelden. Dat zet het grondgebruik nog meer onder druk. Al met al komen er door migratie meer mensen per vierkante kilometer te wonen en door ondergelopen land en de tomeloze groei zijn er steeds minder gronden voor voedsel productie beschikbaar.

Dweilen met de kraan open

Nederland verhoogd de dijken in plaats van meer werk te maken om stijging van de zeespiegel te voorkomen. Sterker nog: de financiële bijdrage (subsidie, aantrekkelijke belastingen, etc.) aan fossiele brandstoffen in Nederland bedraagt € 17,5 miljard per jaar. In mijn woonplaats Zwolle worden dijken verhoogd en dat kost naar schatting € 40.000 per meter. Dus bij ieder stap op die je straks op die dijk zet had je ook een woning volledig aardgasvrij kunnen maken. Als je dus even stevig doorstapt heb je zo een hele woonwijk aardgasvrij. In plaats van de waterkraan dicht te draaien van een overstromend bad lijkt het alsof we alleen maar een beetje gaan dweilen.

Fundamentele ommezwaai

Ik maak me hier zorgen over. In mijn ogen moet dit beantwoord worden door een drietal speerpunten:
1. Een zeer forse reductie van CO2 uitstoot en het snelt afbouwen van gebruik van fossiele brandstoffen
2. Een andere en minder klimaat-belastende voedselketen
3. Het ‘paal en perk’ stellen aan ongelimiteerde groei

Dat ligt natuurlijk allemaal gevoelig en ik snap ook dat er allerlei belangen spelen. Maar toch: welk voordeel heeft Nederland bij alle overstappers op Schiphol die geen euro in Amsterdam uitgeven en wel voor verschillende soorten overlast verantwoordelijk zijn. Of wat is het voordeel voor ons om de Ierse klaveren die familie Van Drie importeert, hier worden vetgemest en vervolgens in Italië op het bord belanden?

Mijn boodschap is: kunnen we ook op deze nuchtere manier de kraan hier alvast wat dichter draaien? Laten we er eens bij stil staan hoe lang we de Waddeneilanden nog willen behouden en tegen welke prijs.